Sylwek Szweda

Człowiek staje wobec zła, którego dokonał. Może mu wtedy doskwierać to, że przekro­czył zakaz. Może też ubolewać nad tym, że okazał się niedoskonały. A może też martwi go, że zawiódł zaufanie Boga? Każda z tych sytuacji jest inna, każda ma swój odpowiednik w terminologii psychologicznej i teologicznej. Warto ją poznać, aby rozeznać to, co dzieje się w naszym wnętrzu. Po pierwsze dlatego, że w biblijnym opisie pierwszego grzechu to nie wokół poczucia winy tylko wstydu rozwija się historia Adama i Ewy. Po drugie dlatego, że wstyd i wina nie są tym samym, nawet je­śli jedno i drugie odczuwamy równocześnie. Kiedy człowiek popełnił zło, mówimy o winie - tak więc wina ma zawsze związek z za­chowaniem. Wina może być obiektywna lub subiektywna. Wina obiektywna to odpowie­dzialność za wyrządzone zło, do której ktoś się może przyznawać bądź nie. Jeśli ktoś do­konał czegoś złego, obiektywnie jest winny, nawet jeśli nie ma z tego powodu żadnego poczucia winy. Wina subiektywna natomiast to wyrzuty sumienia, czyli świadomość, że ko­muś zadało się cierpienie czy pogwałciło się zasady. Grzech tym się różni od winy, że za­wiera przede wszystkim odniesienie do Boga. Przykładowo, jeśli ktoś krzywdzi drugą osobę, to niewątpliwie jest winny, choć stopień odpo­wiedzialności za ten czyn będzie zależał od stopnia świadomości (motywów i konsekwen cji). Ta wina staje się grzechem wówczas, gdy sprawca ma świadomość, że złamał Boże przykazanie. Bez odniesienia do Boga nie ma mowy o grzechu.