Sylwek Szweda

"Gazeta" czuje się współsprawcą tego koncertu, bo to my ujawniliśmy, że "Czerwone korale" i kilka inny piosenek z płyty Brathanków skomponował Ferenc SeböPrzypomnijmy: zespół Brathanki na swoim bestsellerowym, debiutanckim albumie "Ano!" wykorzystał parę melodii, o których byli przekonani, że są kompozycjami ludowymi. Piosenka "Czerwone korale" stała się nawet jednym z największych hitów roku. Dopiero z publikacji w "Gazecie" dowiedzieli się, że ich kompozytorem jest znany węgierski muzyk i animator folku Ferenc Sebö. W sierpniu Brathanki wybrały się więc do Budapesztu na spotkanie z kompozytorem. W czasie rozmów obiecali mu, że dostanie od ZAiKS-u honorarium autorskie, a na następnych edycjach płyty pojawi się informacja, kto jest autorem muzyki. Ferencowi Sebö bardzo spodobało się, że jest autorem wielkiego przeboju w Polsce. Podzielił się z zespołem, czerpiącym inspirację z karpackiego folkloru, swoimi wielkimi etnograficznymi archiwami i postanowili, że przy najbliższej okazji zagrają wspólny koncert w Polsce, a może nawet nagrają coś razem. Tą niespodziewaną popularność Ferenca Sebö w Polsce postanowił wykorzystać Węgierski Instytut Kultury, a przy okazji złapać Brathanków za słowo.Program, z którym dziś wystąpi Ferenc Sebö, nosi tytuł "Tajemnice - wieczór poezji śpiewanej". Autor podzielił go na cztery części. W pierwszej, zatytułowanej "Dawny głos Europy", usłyszymy kilka autentycznych węgierskich pieśni ludowych, śpiewanych przy akompaniamencie liry korbowej, instrumentu, który szczyt popularności przeżywał w epoce średniowiecza.- Możemy ją zobaczyć w rękach rzeźbionych aniołków z gotyckich katedr, w towarzystwie cytry, harfy oraz dud, a więc karierę rozpoczęła na dworach królów i magnatów. Następnie kontynuowała ją w domach mieszczańskich, dopóki pojawienie się muzykowania wielogłosowego nie zepchnęło jej na plan dalszy. W ten sposób lira korbowa stała się instrumentem chłopskim, a na sam koniec żebraczym - wyjaśnia Sebö. - Kiedy w 1972 r. kupiłem taką lirę od jednego chłopa, instrument ten znajdował się w najgorszym punkcie swojej kariery.W drugiej części programu "Ad notam" Ferenc Sebö przedstawi kilka węgierskich wierszy pisanych do muzyki. Te teksty już w głowach poetów układały się jako słowa do melodii tureckich, chorwackich czy bułgarskich. Do naszych czasów przetrwał jedynie zapis słów, melodie zrekonstruował Ferenc Sebö w trakcie badań nad muzyką ludową. W trzeciej części programu zatytułowanej "Rytm - antyczne metrum od starożytności do dzisiaj" usłyszymy pieśń znaną w wersji Brathanków jako "Czerwone korale". To wiersz Horacego "Do Lidii". W ostatniej części koncertu "Igraszki współczesnej liryki" Sebö zaśpiewa kilka utworów do wierszy napisanych już w czasach, gdy poezja oddzieliła się od muzyki i zaczęła wieść żywot samodzielny. Komponując melodie do tych tekstów, Sebö niejako cofnął czas, ponownie oddając słowa we władanie muzyki - a może tylko ujawniając muzykę, która w dzisiejszej poezji wiedzie żywot ukryty. - Melodie, które powstają do gotowych tekstów, odkrywają te rytmy, które w atawistyczny sposób kryją się w tekście przeznaczonym do czytania nawet wówczas, kiedy sam poeta o tym nie wie - mówi Ferenc Sebö. Na tym samym koncercie wystąpi też grupa Brathanki, która oprócz innych utworów zagra wszystkie pięć wykorzystanych przez siebie kompozycji Ferenca Sebö. Program koncertu utrzymywany jest na razie w tajemnicy, ale wiadomo, że kilka piosenek wykonają razem. Ferenc Sebö (ur. 1947) - inżynier budowlany, kompozytor, muzykolog, popularyzator muzyki ludowej Europy Wschodniej. Był kierownikiem Krajowego Domu Tańca i kierownikiem muzycznym Zespołu Tańca im. Bartoka, pracował w redakcji muzycznej węgierskiej TV jako redaktor ds. muzyki ludowej, wykładał muzykę ludową na budapeszteńskiej Akademii Muzycznej, jest współpracownikiem Instytutu Muzykologii Węgierskiej Akademii Nauk i kierownikiem Węgierskiego Państwowego Zespołu Ludowego.

 

       d                            

Z miasta płaszcz i korale me 

  d                         C                         d

On pochwalił i rzekł, że ze mną zatańczyć chce 

  d                            

Jego dżins i mej bluzki biel                   

     d                               C                                d

Zwarły się w tangu wnet, we włosy miał wtarty żel

 

   d

Potem mnie na wycieczkę wziął 

                           C                           d

I na wycieczce tej mą bieluśką bluzkę zdjął 

       d

Wszyscy mi zazdrościli tam 

                              C                             d                

Gdy wróciłam i gdy w pomiętej bluzeczce szłam 

 

        d 

Wczoraj też na tych tańcach był 

                                C                               d

A na włosach mu żel, jak srebrzysty księżyc lśnił 

   d

Tyle, że z Kryśką cały czas 

                                    C                            d

Tańczył a w stronę mą, nie spojrzał ni jeden raz 

 

 

(g D D4D Dis D / D Dis F g / Dis F g F D / D4 D Dis D A D ) x2

 

    g   D   D4D Dis   D                           g fis g fis dis d

Z innym zatańczę gdy 

     D    Dis F   g                                   fis g a b a g

Z tą Kryśką będziesz ty 

Dis F g      F       D                              g a b a g fis

A potem czemu nie? 

  D4   D Dis   D  A     D                        g fis dis d a d

Niech inny bluzkę mnie 

           D  (g D D4D Dis D / D Dis F g / Dis F g F D / D4 D Dis D A D ) x2

La la laj...